نکات و ناگفته هايي در مورد نوار مغز
نوار مغز يا الکتروانسفالوگرافي (EEG) تستي بدون درد است که به خوبي ناهنجاري‌هاي موجود در امواج مغز يا فعاليت الکتريکي آن را مشخص مي‌کند. با استفاده از اين تست ميتوان به علت اصلي مشکلاتي مانند سکته مغزي، از دست دادن حافظه، سردرد، تشنج و غيره در بيماران پي برد. در اين روش الکترودها را در سطح سر قرار مي‌دهند و با تقويت و حدف نويز سيگنالهاي ايجاد شده از مغز را چاپ مي‌کنند و در پايان پزشک با مشاهده اين سيگنال‌ها فعاليت مغز را آناليز مي‌کند. اين روش براي زماني که بيمار دچار حمله مغزي شده به پزشک کمک زيادي مي‌کند تا بتواند علت ايجاد اختلال در فعاليت‌هاي الکتريکي مغز را کشف کند. توجه داشته باشيد که تمام اختلالات مغزي بر روي امواج و الگوهاي الکتريکي مغز تأثيرگذار هستند. براي گرفتن اين تست از کلاهي مخصوص که به الکترود مجهز شده استفاده مي‌کنند و آن را روي سر بيمار قرار مي‌دهند تا فعاليت‌هاي الکتريکي مغز را شناسايي کند. تست EEG از بهترين و پرکاردبرترين روش‌هاي تشخيص اختلالاتي مانند صرع مي‌باشد. متخصصان در کنار روش‌هايي مانند ام آر آي و سي تي اسکن از روش الکتروانسفالوگرافي نيز بهره مي‌برند. در اين مقاله قصد داريم درباره نوار مغز، مزاياي نوار مغزي و انواع و کاربردهاي آن صحبت کنيم.
نوار مغز يا الکتروانسفالوگرافي چيست؟
به ثبت فعاليت‌هاي الکتريکي و امواج مغز نوار مغز يا الکتروانسفالوگرافي (Electroencephalography) گفته مي‌شود. در اين تکنيک الکترودهاي سطحي با استفاده از تقويت و حذف نويز باعث بهبود يافتن سيگنالهاي مغز مي‌شوند و در پايان اين سيگنالهاي روي کاغذ چاپ مي‌شوند. در واقع سيگنالهاي چاپ شده روي کاغذ الکتروانسفالوگرام يا EEG نام دارند و توسط پزشک در مرکز rtms آناليز مي‌شوند. همان طور که در بخش مقدمه نيز اشاره کرديم پزشکان براي ارزيابي مشکلاتي مانند گيجي، تشنج، ضربه خوردن به سر، کاهش يافتن سطح هوشياري فرد، سردرد و غيره از اين تکنيک استفاده مي‌کنند. اين مشکلات نشان دهنده وجود اختلال در عملکرد مغز هستند. برخي از بيماري‌هاي مغزي مانند نسيان يا فراموشي کارکرد رواني فرد را با مشکل مواجه مي‌کنند و نوار مغز به تشخيص اين بيماري‌ها نيز کمک مي‌کند. برخي بيماري‌هاي کبدي و کليوي نيز باعث بروز اختلال آنسفالوپاتي در مغز مي‌شوند و اين تست براي شناسايي اين مشکل نيز کاربرد دارد. تأييد مرگ مغزي در بيماران را هم با کمک نوار مغز انجام مي‌دهند. از ديگر کاربردهاي اين تست ميتوان به تشخيص بيماري‌هايي مانند آلزايمر يا زوال عقل، آسيب‌هاي مغزي، عفونت، مانند آنسفاليت و تومورهاي مغز اشاره کرد.
آخرين باري که جدول حل کرده‌ايد به خاطر بياوريد و يا به زماني که در حال پيدا کردن آدرس يک مکان هستيد، فکر کنيد. در هر زمان که انسان مي‌خوابد صداي محيط را مي‌شنود و حس مي‌کند، مغزش فعال است. مغز اطلاعات دريافتي را از محيط دريافت کرده و ذخيره مي‌کند. در نهايت اطلاعات جديد را به همراه اطلاعات قبلي به تجربه‌اي انسجام يافته و باثبات تبديل مي‌کند. مغز انسان از ميليون‌ها سلول عصبي تشکيل شده و زنده است. مغز با فيلتر کردن و تمرکز بر روي يک موضوع باعث بهبود عملکرد تمام اندام‌هاي بدن مي‌شود.
نورون‌هاي موجود در مغز به وسيله سيناپس به يکديگر اتصال پيدا کرده‌اند. در صورت تحريک شدن سيناپس‌ها يه ضربه يا پالس الکتريکي ايجاد مي‌شود. با تحريک تمام سيناپس‌هاي مغزي جريان الکتريکي بسيار قوي ايجاد مي‌شود که در تمام بافت‌ها و استخوان‌ها انتشار پيدا مي‌کند. در تست نوار مغز فعاليت سيناپس‌هاي مغز که باعث ايجاد فعاليت الکتريکي شده، به ثبت مي‌رسد. براي متصل شدن الکترودها به پوست سر از يک کلاه مخصوص استفاده مي‌شود. اين کلاه روي سر بيمار قرار مي‌گيرد تا داده‌هاي دريافتي از يک مکان گرفته شود. به طور کلي اين تکنيک ارزشمند کاربردهاي زيادي در علم پزشکي دارد که در ادامه بيشتر در مورد اين کاربردها توضيح خواهيم داد.
نحوه انجام تست EEG به چه صورت است؟
تست نوار مغز يا EEG توسط يک تکنسين باتجربه انجام مي‌شود. تکنسين کلاه الکترودي را که از 16 الي 25 ديسک فلزي مسطح تشکيل شده، روي سر بيمار قرار مي‌دهد تا به وسيله اين کلاه بتواند به اندازه‌گيري فعاليت‌هاي الکتريکي مغز بپردازد. انجام اين تست به هيچ عنوان تهاجمي يا دردناک نيست و هيچ ضرري براي فرد ندارد. تاکنون هيچ گزارشي مبني بر آثار جانبي نواري مغزي وجود ندارد. مدت زمان مورد نياز براي انجام اين نوع تست بيست الي چهل دقيقه است. با احتساب زمان انجام تست در کنار مراحل آماده سازي در کل يک الي يک و نيم ساعت براي دريافت تست EEG صرف مي‌شود. در هنگام گذاشتن کلاه الکترودي روي سر، بيمار مي‌تواند در حالت نشسته يا دراز کشيده باشد.
تکنسين در اولين مرحله از اين تست سر بيمار را اندازه‌گيري مي‌کند و با استفاده از يک مداد مومي محل قرار گرفتن الکترودها را نشانه‌گذاري مي‌کند. در مرحله بعدي بين الکترودهاي روي کلاه و جمجمه را با ماده ژل هادي مي‌پوشاند. اين ماده ژلي کمک مي‌کند که سيگنالهاي مغز با قدرت بيشتري به وسيله الکترودهاي روي کلاه جذب شوند. از شروع تست تا پايان آن محيط اتاق را تاريک و بي‌صدا نگه مي‌دارند. تکنسين نيز از فرد در خواست مي‌کند که کارهايي مانند کشيدن نفس عميق يا نگاه به نور چشمک زن را انجام ندهد، زيرا اين رفتارها در اتاق تست انجام ندهد، زيرا ممکن است باعث غير عادي شدن سيگنالهاي الکتريکي شود. در بعضي از مواقع تست نوار مغز به شکل ويدئوي ضبط مي‌شود تا پزشک به مقايسه سيگنالهاي الکتريکي بپردازد. پس از اتمام کار تکنسين کلاه را از روي سر بيمار بر مي‌دارد و به او اجازه مي‌دهد که اتاق تست را کند. لازم به ذکر است که بدانيد پاک کردن ژل هادي از روي موها کار بسيار راحتي است.
قبل از انجام تست نوار مغز بايد به چه نکاتي توجه کرد؟
قبل از انجام هر تستي از جمله تست EEG يا الکتروانسفالوگرافي بايد به چند نکته بسيار مهم توجه داشته باشيد. يک روز قبل از انجام تست از خوردن مواد خوراکي کافئين‌دار مانند شکلات، قهوه، چاي، نوشابه و غيره خودداري کنيد. زيرا کافئين روي کيفيت و نتيجه تست تاثيرگذار است. نکته ديگر اين است که حتماً بايد يک ليست از مکمل‌ها يا داروهايي که در حال مصرف آن هستيد تهيه کرده و به پزشک معالج خود نشان بدهيد تا در صورت نياز پزشک به شما بگويد که کدام يک از داروها را قبل از انجام تست EEG مصرف نکنيد. فراموش نکنيد که شب قبل از تست سر و موهاي خود را مورد شستشو قرار دهيد اما به هيچ وجه از ژل، ماسک مو، اسپري، نرم‌کننده، آبرسان‌هاي مختلف و غيره را به موهاي خود نزنيد. زيرا استفاده از محصولات بهداشتي مخصوص نرم شدن موها اجازه نمي‌دهد که کلاه الکترودي مخصوص آزمايش نوار مغز روي سر ثابت بماند.
گاهي اوقات در حين انجام تست EEG فرد بايد خوابيده باشد. براي اين که در اين فاصله بيدار نشويد، حتماً روز قبل کمتر بخوابيد. از آنجايي که بيمار در طول انجام تست الکتروانسفالوگرافي در حالت خوابيده يا نشسته خواهد بود، توصيه مي‌کنيم که براي بيمار لباس راحت پوشانده شود. اگر لباس داراي زيپ يا دکمه بود، ترجيحا آن‌ها را باز کنيد. استفاده از طلا و جواهر براي انجام آزمايش EEG هيچ مشکلي ايجاد نمي‌کند اما با توجه به اين که کلاه را روي ناحيه سر بيمار قرار مي‌دهند، بهتر است که از انداختن گوشوار‌ه‌هاي بلند در گوش خودداري کنيد. بر خلاف آزمايش خون که بايد در حالت ناشتا انجام شود، در اين آزمايش بيمار نبايد ناشتا باشد زيرا افت قند خون روي نتيجه EEG تأثير خواهد گذاشت.
انواع نوار مغز شامل چه مواردي مي‌باشد؟
نوارهاي مغزي که از بيماران گرفته مي‌شود انواع مختلفي دارند و هر يک از آن‌ها براي موردهاي خاصي کاربرد دارند. به طور کلي انواع نوار الکتروانسفالوگرافي به پنج دسته شامل نوارهاي مغز معمولي، طولاني، در حالت خواب، ويدئويي، نوار مغز در خانه (نوار مغز پرتابل) تقسيم مي‌شود که در اين بخش درباره هر يک از آن‌ها توضيحات مختصري ارائه خواهيم داد.
نوار مغز معمولي يا روتين
مدت زمان انجام نوار مغز معمولي يا روتين (Routine EEG) تقريباً بيست الي چهل دقيقه به طول مي‌انجامد. تکنسين در هنگام انجام تست روتين از بيمار مي‌خواهد که به آرامي بنشيند و چشمانش را هر چند لحظه يکبار باز و بسته نمايد. همچنين از بعضي از بيماران درخواست مي‌کند که چند نفس عميق بکشند. در پايان تست نيز يک نور چشمک‌زن و درخشان کنار بيمار مي‌گذارند تا اثر آن نور را بر روي فعاليت‌هاي مغز بسنجند.
نوار مغز طولاني
مدت زمان انجام نوار مغز طولاني يا پايشي (Prolonged EEG) تقريباً يک ساعت و پانزده دقيقه طول مي‌کشد. اما گاهي از اوقات نيز حتي ممکن است يک يا چند روز طول بکشد. پزشک در اين نوع نوار مغز نسبت به نوع روتين اطلاعات بيشتري به دست خواهد آورد. اين تست براي مديريت و تشخيص اختلالات تشنج و هوشياري کاربرد دارد.
نوار مغز در حالت خواب آلودگي
همان طور که از نامش پيداست در نوار مغز در حالت خواب (Sleep EEG) تکنسين وقتي که بيمار خوابيده است، شروع به ثبت سيگنال‌ها مي‌کند. وقتي که تست روتين EEG نتواند اطلاعات مورد نياز پزشک را تامين نکند و يا براي تشخيص علت ناهنجاري‌ها و مشکلات خواب از اين نوع تست استفاده مي‌شود. قبل از انجام اين آزمايش پزشک از بيمار درخواست مي‌کند که شب قبل به هيچ وجه نخوابد تا در حين انجام تست به خوبي به خواب عميق برود.
نوار مغز ويدئويي يا تله متري
در نوار مغز تله متري يا ويدئويي (Video EEG) در حين انجام تست، تکنسين از بيمار فيلم مي‌گيرد. با استفاده از فيلم اطلاعات جامع‌تر و کامل‌تري از مغز بيمار دريافت مي‌شود. براي انجام اين تست بيمار بايد چند روز مداوم دررکلينيک بماند. براي ضبط سيگنالهاي مغز آن را به شکل وايرلس به يک دستگاه کامپيوتر متصل مي‌کنند. ضبط فيلم به وسيله کامپيوتر به عهده کارمنداني است که براي تهيه و آماده‌سازي فيلم مغز آموزش ديده‌اند.
نوار مغز در خانه يا نوار مغز قابل حمل
براي انجام اين نوع نوار مغز به يک تا سه روز وقت نياز است. در نوار مغز در خانه الکترودها به وسيله يک دستگاه کوچک به نام دستگاه نوار مغز پرتابل يا نوار مغز قابل حمل به سر بيمار وصل مي‌شود. براي تست نوار مغز در خانه لازم نيست که بيمار در يک مکان به صورت ثابت قرار گيرد بلکه به راحتي مي‌تواند با دستگاه نوار مغز پرتابل که به او متصل شده، به فعاليت‌هاي روزمره خود بپردازد. فقط بايد مراقبت باشد که دستگاه نوار مغز پرتابل به هيچ وجه مرطوب يا خيس نشود. زماني که بيمار دچار حملات مغزي يا تشنج مي‌شود، يکي از اعضاي خانواده بيمار دکمه دستگاه را فشار مي‌دهد تا دستگاه نوار مغز قابل حمل فعاليت‌هاي مغز را در آن زمان براي پزشک ضبط کند. نوار مغز در خانه بيشتر براي افراد مسن يا کساني که در حالت کما هستند و يا براي کودکاني که به دليل بيزاري از جو بيمارستان در خانه بستري شده‌اند، مناسب است.
درباره کاربردهاي پزشکي و تحقيقاتي نوار مغز چه مي‌دانيد؟
نوار مغز نيز مانند نوار عصب و عضله در پزشکي کاربردهاي بسياري دارد. در مورد کاربرد نوار عصب و عضله در مقاله اي ديگر به طور مفصل توضيح خواهيم داد. اما در مورد کاربرد نوار مغز ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
کمک به تشخيص بيماري صرع
يکي از کاربردهاي مهم نوار مغز در پزشکي اين است که به تشخيص بيماري صرع کمک مي‌کند. اين تکنيک پرکاربرد با ثبت فعاليت‌هاي مغز در لحظه به تشخيص مشکلات عصبي خاص مانند صرع بسيار مفيد است و پزشکان از آن براي ارزيابي بيماران مشکوک اختلالات تشنجي و صرع استفاده مي‌کنند. براي انجام تست تشخيص صرع معمولاً به بيمار چراغ‌هاي چشمک زن نشان داده مي‌شود. اين تست براي نظارت بين دوره‌اي تشنج بيماران و کنترل آن‌ها نيز کاربرد دارد.
کمک به تشخيص اختلالات خواب
يکي ديگر از کاربردهاي مهم الکتروانسفالوگرافي در پزشکي تشخيص اختلالات خواب يا نارکولپسي مي‌باشد. در مراحل مختلف خواب امواج مغز انسان الگوهاي متفاوتي را نشان مي‌دهد. امواج دلتا عميق‌ترين قسمت خواب را نشان مي‌دهند. پزشک با بررسي اين امواج در نوار مغز به راحتي مي‌تواند اختلالات مربوط به کيفيت خواب بيمار را تعيين کند
کمک به تشخيص ADHD يا نقص توجه و بيش‌فعالي بزرگسالان
پزشکان براي تشخيص اختلال نقص توجه و بيش‌فعالي بزرگسالان معمولاً از روش مصاحبه باليني استفاده مي‌کنند و با بررسي نوار مغز فرآيند تشخيص اين اختلال تکميل خواهد شد. توجه داشته باشيد که اين تست هرگز به تنهايي براي تشخيص اختلال ADHD مناسب نيست و به ارزيابي‌‌هاي کامل‌تر و جامع‌تري نياز دارد. تست EEG در آينده‌اي نه چندان دور براي تشخيص بيماري‌هايي مانند آلزايمر، افسردگي و اسکيزوفرني نيز مفيد خواهد بود، ولي در حال حاضر در مرحله آزمايشگاهي قرار داد. اما به نظر مي‌رسد که به وسيله امواج ثبت شده در نوار مغز ميتوان به حالت‌هاي روحي افراد نيز پي برد.
کمک به تشخيص ضايعات مغزي
براي افرادي که در اثر سکته مغزي يا تومور مغزي به ضايعات مغزي مبتلا شده‌اند، ميتوان از نوار مغز استفاده کرد. امواج مغز با توجه به اندازه تومور و همچنين محل ايجاد ضايعه مغزي کندتر خواهند شد. بنابراين ميتوان فهميد که در کدام بخش مغز ضايعه وجود دارد.
کمک به تأييد مرگ مغزي و پيدا کردن سطح بيهوشي
از نوار مغز يا EEG براي تأييد مرگ مغزي در افرادي که به دلايل مختلف از جمله تصادف دچار مرگ مغزي شده‌اند نيز استفاده مي‌شود. در واقع با اين تست ميزان سطح هوشياري افرادي که در حالت اغما هستند، مشخص خواهد شد. به طور کلي پزشکان براي تشخيص يا درمان اختلالاتي مانند سکته مغزي، التهاب مغز، آسيب‌هاي مغزي ناشي از ضربه، اختلال عملکرد مغز يا آنسفالوپاتي نيز از اين روش استفاده مي‌کنند.
تست الکتروانسفالوگرافي فقط کاربردهاي پزشکي ندارد بلکه داراي ارزش‌هاي تحقيقاتي نيز هست. تقريباً نزديک به صد سال از کاربرد تکنولوژي EEG در کشف و بررسي عملکردهاي مغز در حوزه‌هاي مختلف از جمله حوزه علوم اعصاب و روانشناسي مي‌گذرد. به عنوان مثال روانشناسان شناختي از اين تکنيک مفيد براي شناخت توجه، زبان، احساس، يادگيري و غيره استفاده مي‌کنند. روانشناسان اجتماعي نيز از نتايج به دست آمده از تست EEG به منظور تقويت شناخت اجتماعي و تحليل کردن رفتارهاي گروهي استفاده مي‌کنند. از نظر محققان نوار مغز فقط در تشخيص اختلالات و بيماري‌ها کاربرد ندارد بلکه مي‌تواند به درمان بيماري‌ها و برگشت عملکردهاي از دست رفته در بيماران عصبي و مبتلا به فلج نيز کمک کند و با ارتباط بين مغز و کامپيوتر يا BCI ميتوان سيگنالهاي الکتريکي که از مغز دريافت مي‌شود، تبديل به عمل کند. در واقع نوارهاي مغزي ايجاد شده در رابط مغز و کامپيوتر باعث ايجاد ارتباط مستقيم بين مغز و دستگاه‌هايي مانند بازوي رباتيکي مي‌شوند و عملکردهاي جديد را به افراد از کار افتاده هديه مي‌دهند.
آيا نوار مغز براي کودکان و زنان باردار مضر است؟
يکي از مهم‌ترين کاربردهاي آزمايش الکتروانسفالوگرافي يا EEG کمک به تشخيص بيماري صرع در کودکان است. البته برخي از پزشکان براي تشخيص بيماري‌هاي ديگر نيز ممکن است از اين آزمايش استفاده کنند. بعضي از والدين به دليل عدم آشنايي کافي با نوار مغز نگران هستند که مشکلي براي فرزند آن‌ها به وجود آيد. در صورتي که اين آزمايش به عنوان يک سيستم گيرنده امواج هيچ خطري براي کودکان ندارد. فقط توجه داشته باشيد که براي کسب نتيجه بهتر از کودک خود بخواهيد که با حفظ آرامش با تکنسين همکاري کند. در صورت عدم همکاري و پرتحرکي کودک داروي خواب آور راهکار خوبي خواهد بود. اگر کودک در حال مصرف داروهاي ضد تشنج بود حتماً با پزشک معالج صحبت کنيد و هيچ وقت بدون مشورت با پزشک اقدام به قطع دارو نکنيد. انجام تست EEG در دوران بارداري نيز هيچ خطري براي جنين و مادر به وجود نمي‌آورد. زيرا در اين روش غيرتهاجمي از هيچ گونه اشعه‌اي استفاده نمي‌شود. البته بهتر است زنان باردار قبل از شروع تست الکتروانسفالوگرافي تکنسين را در جريان بارداري خود قرار دهند.
تفسير نتايج آزمايش نوار مغز به عهده چه کسي است؟
تنها کسي که براي تفسير نتايج آزمايش نوار مغز صلاحيت دارد، پزشک متخصص مغز و اعصاب مي‌باشد. پزشک متخصص مغز و اعصاب مي‌تواند تمام اختلالات مربوط به سيستم عصبي بدن بيماران خود را تشخيص دهد و با اختصاص يک روز مشخص درباره نتايج و تفسير نوار مغز بيمار با او صحبت مي‌کند. نتايج تست نوار مغز به دو دسته امواج طبيعي و امواج غير طبيعي تقسيم مي‌شود. در نتايج طبيعي نوار مغز فعاليت‌هاي الکتريکي اين بخش مهم بدن در آزمايش مشاهده مي‌شود. محدوده فرکانس براي سطوح هوشياري مانند خواب و بيداري يک مقدار طبيعي را نشان مي‌دهد. به عنوان مثال امواج مغزي در زمان بيداري فرد با سرعت بيشتري در حال حرکت هستند، در حالي که سرعت اين امواج در زمان خواب کاهش مي‌يابد. در نتايج طبيعي آزمايش EEG، امواج يا فرکانس الگو طبيعي و بدون مشکل هستند. اين موضوع نشان مي‌دهد که هيچ گونه اختلال عصبي در مغز فرد وجود ندارد. اما در صورتي که امواج ثبت شده مغز طبيعي نباشند، نشان دهنده وجود اختلالاتي مانند صرع، تشنج، اختلال خواب، تورم مغزي يا آنسفاليت، وجود تومور مغزي، هموراژي يا خونريزي غير طبيعي در مغز، انسداد جريان خون و مرگ بافتي، ميگرن، آسيب سرپ و همچنين مصرف دارو يا الکل خواهد بود. متخصص مغز و اعصاب بعد از تفسير نتايج به دست آمده از تست EEG يک درمان مناسب به بيمار ارائه خواهد داد و از او مي‌خواهد که به يک پزشک متخصص مراجعه کند.
آيا انجام آزمايش الکتروانسفالوگرافي يا EEG خطر هم دارد؟
سال‌هاست که پزشکان مغز و اعصاب از بيماران آزمايش EEG مي‌گيرند و اين آزمايش به عنوان يکي از ايمن‌ترين و بي‌خطرترين آزمايش‌ها شناخته شده است، زيرا الکترودهاي متصل شده به سر بيمار فقط به ثبت فعاليت‌هاي الکتريکي مغز مي‌پردازند و هيچ نوع درد يا احساس ناخوشايندي براي او به وجود نمي‌آورند. بيمار در طول مدت انجام اين آزمايش راحت و آسوده است و هيچ خطري مانند برق گرفتگي يا شوک الکتريکي او را تهديد نخواهد کرد. فقط در مواردي بسيار نادر ممکن است بيماران مبتلا به اختلالات تشنجي به خاطر تاباندن نورهاي درخشان و چشمک زن به چشم‌هايشان دچار تشنج شوند. پزشک در اين مواقع بلافاصله با درمان بيمار به بهبود او کمک مي‌کند و جاي نگراني وجود ندارد.
انجام نوار مغز يا الکتروانسفالوگرافي در کلينيک سردرد
در اين مقاله تمام اطلاعات لازم درباره تست EEG و انواع نوار مغز مانند نوار مغز در خانه با استفاده از دستگاه نوار مغز قابل حمل يا نوار مغز پرتابل و غيره را در اختيار شما قرار داديم. اين تست يکي از رايج‌ترين تست‌هايي است که توسط پزشکان متخصص مغز و اعصاب براي تشخيص اختلالات مغزي درخواست مي‌شود. براي انجام تست نوار مغز با هزينه‌اي بسيار مناسب مي‌توانيد به يک کلينيک تخصصي سردرد مراجعه کنيد.
منبع: https://headacheclinic.ir/نوار-مغز-چيست-و-چه-کاربردهايي-دارد/
نظرات
ارسال یک نظر